شهید سید علیرضا یاسینی
تاریخ شهادت:
۱۵ اسفند ۱۳۷۳
شرحی بر زندگی
در تاریخ ۱۵ فروردین ماه ۱۳۳۰ خداوند فرزندی را به خانواده یاسینی بخشید. نام او را “سیدعلیرضا” گذاشتند.
علیرضا تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان مهرگان آبادان با موفقیت سپری كرد و درحالی كه خانواده‌اش در فقر و تنگدستی بسر می‌بردند، تحصیلات متوسطه خود را با سختی در دبیرستان دكتر فلاح آبادن به پایان رسانید.
باتوجه به علاقه شدیدی كه به خلبانی داشت، در سال ۱۳۴۸ وارد دانشكده خلبانی نیروی هوایی شد و پس از گذراندان دوران مقدماتی پرواز با هواپیماهای تی ۳۳، به منظور گذراندن دوره تكمیلی خلبانی و پرواز با هواپیماهای پیشرفته شكاری، به آمریكا اعزام شد. در مدت حضور در آمریكا دوره‌های آموزش پیشرفته خلبانی را ابتدا با پرواز با هواپیمای تی ۳۷ و سپس با پرواز با هواپیمای پیشرفته اف ۴ با موفقیت كامل به پایان رسانید و موفق به اخذ كارنامه خلبانی با هواپیمای فانتوم گردید.
پس از بازگشت به ایران، علیرضا با درجه ستوان دومی در پایگاه ششم شكاری نیروی هوایی در بوشهر مشغول به خدمت شد.
سال ۱۳۵۷ با اوج‌گیری حرکت انقلابی مردم، شهید یاسینی هم علیرغم فشارهای همه‌جانبه رژیم، با پخش اعلامیه در بین پرسنل متعهد دست به افشاگری زد و جزو خلبانانی بود که با انتقال هواپیماهای این پایگاه به پایگاه چابهار، مخالفت کرد. زیرا طبق اطلاعاتی که به پایگاه بوشهر رسیده بود، قرار بود اگر اوضاع کشور بدتر شد هواپیماها به روی ناوهای آمریکایی انتقال پیدا کنند که تعدادی از خلبانان شجاع این پایگاه از جمله شهید یاسینی و شهید “طالب مهر” با عنوان کردن این نکته که این هواپیماها اموال بیت‌المال است، از این کار سرپیچی کردند، که در نهایت هم با مقاومت خلبانان این طرح منتفی شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی و خروج مستشاران خارجی از کشور، که به قول خود شهید یاسینی «بعضی از آن‌ها حتی فرصت بستن چمدان‌هایشان را نیز پیدا نکردند» پرسنل متعهد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران توانایی‌های خود را بروز دادند و نشان دادند که از چه استعداد و نیروی علمی و عملی بالایی برخوردار هستند.
آغاز جنگ تحمیلی
سرانجام ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ ساعت ۴۵/۱۳ دقیقه بعدازظهر، نیروی هوایی عراق با حمله همه جانبه به پایگاه‌های هوایی ایران، جنگ را آغاز نمود و اکثر پایگاه‌های هوایی ایران را بمباران کرد که خوش‌بختانه خسارت وارده به آن شکل که عراق فکر می‌کرد، نبود.
در آن زمان شهید یاسینی در پایگاه هوایی بوشهر مشغول به خدمت بود. بلافاصله بعد از بمباران پایگاه‌ها در بوشهر، غوغایی به پا بود و هرکس شایعه‌ای را عنوان می‌کرد. یکی می‌گفت آمریکا حمله کرده است دیگری عنوان می‌کرد که کودتا شده و دیگری هم می‌گفت رادیو همه چیز را مشخص می‌کند.
شهید یاسینی بلافاصله بعد از این ماجرا، با مراجعه به گردان پرواز پایگاه به همراه تنی چند از خلبانان این پایگاه، مشغول طرح‌ریزی یک پاسخ مناسب می‌شوند و در بعداز ظهر همین روز شهید یاسینی به همراه تعدادی از خلبانان تیزپرواز پایگاه ششم شکاری، پاسخی دندان‌شکن به عراق می‌دهند تا آن‌ها متوجه این نکته شوند که نیروی هوایی ایران همیشه یک نیروی قدرتمند است.
در روز اول جنگ (یکم مهرماه۱۳۵۹) با توجه به دستوری که از قبل برای انجام عملیاتی گسترده داده شده بود، تعداد زیادی جنگنده بمب افکن “اف ۴” از پایگاه ششم شکاری به پرواز در می‌آیند. شهید یاسینی به همراه سرتیپ خلبان “مسعود اقدام” هدایت یکی از فانتوم‌ها شرکت‌کننده در این عملیات را برعهده می‌گیرد. آن‌ها در این عملیات در آسمان شهر بغداد با مانورهایی زیبا، هواپیما را از لابه لای ساختمان‌ها عبور می‌دادند. روز بعد خبرنگاران خارجی گزارش دادند که خلبانان ایرانی با مهارت خاصی هواپیما را از بین ساختمان‌ها عبور می‌دادند.
در تاریخ هفتم آذر سال ۱۳۵۹ شهید یاسینی به همراه شهیدان بزرگوار سرلشکر خلبان شهید “عباس دوران”، سرلشکر خلبان شهید “حسین خلتعبری” و سرگرد خلبان شهید “حسن طالب مهر”، در عملیاتی مشترک با نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به نام “عملیات مروارید” توانستند نیروی دریایی عراق را نابود کنند. در این عملیات بزرگ، شهید یاسینی به تنهایی ۸ سورتی پرواز داشت.
جنگ، بیشتر از آن چیزی که پیش‌بینی می‌شد ادامه پیدا کرد و در طول این مدت شهید یاسینی حتی در موقعی که به سمت فرماندهی پایگاه هم منسوب شد، در انجام عملیات برون‌مرزی پیش‌قدم بود. در طول مدت دفاع مقدس، وی بیش از ۹۰ پرواز عمقی به خاک عراق داشت که این تعداد عملیات برون‌مرزی او بود، و مأموریت‌های بسیاری در جبهه‌های جنوب و بر روی نیروهای دشمن نیز انجام داد به‌طوری که بعد از تیمسار “محققی” با ۲۷۵۹ ساعت پرواز با هواپیمای فانتوم بیشترین پرواز را با این هواپیما داشت.
رشادت
شهید یاسینی مهارت خاصی در هدایت هواپیمای اف ۴ داشت. در یکی از مأموریت‌ها هواپیمای وی در هنگام بازگشت از عملیاتی برون‌مرزی مورد تعقیب یک فروند “میگ ۲۳” عراقی قرار می‌گیرد که در اروندرود مورد اصابت موشک قرار می‌گیرد. به محض برخورد، سیستم اجکت خلبان خود به خود فعال می‌شود و خلبان اجکت می‌کند. ولی شهید سرلشکر یاسینی که به‌عنوان افسر کابین عقب در این پرواز بود، با مهارت خاصی هواپیما را درحالی که تقریبا سیستم هیدرولیک خود را از دست داده بود، در پایگاه ششم به زمین می نشاند.
عملیاتی دیگر
در یکی دیگر از عملیات، وی از پایگاه ششم شکاری برای زدن هدفی در عراق به پرواز درمی‌آید و بعد از عبور از اروندرود، در محدوده “خورموسی” با ارتفاع پایین و با سرعت بالا درحال پرواز بود که ناگهان هواپیما با یک دسته پرندگان برخورد می‌کند. در این هنگام به دلیل شکستن کانپه کابین جلو، شهید یاسینی بیهوش می‌شود. سرتیپ اقدام که به‌عنوان کمک در این پرواز بود، بعد از چند لحظه بیهوشی حالت عادی پیدا کرده و به تصور این که یاسینی اجکت کرده، سعی در بازگردادندن جنگنده می‌کند ولی به دلیل مشکلاتی که در سیستم ناوبری بوجود آمده بود، راه خود را گم می‌کند. بعد از دقایقی که با ناامیدی درحال گشتن به دنبال راه بود، ناگهان صدای دلنشینی را که اکثر خلبان‌های فانتوم با آن آشنا بودند، از طریق رادیوی هواپیما می‌شنود و این صدای شهید سرهنگ خلبان “هاشم آل آقاگ” بود که بعد از تماس رادیویی از طریق ایشان، اعلام می‌شود که یاسینی اجکت نکرده و فقط چترش باز شده و بر روی صندلی می‌باشد. آل آقا جلوتر حرکت می‌کند و اقدام با کمک شهید آل آقا، راه پایگاه را پیش می‌گیرد در این هنگام شهید یاسینی به هوش می‌آید و درحالی که تمام صورت او آغشته به خون بود، به دلیل دید بهتر تصمیم می‌گیرد تا هدایت هواپیما را به‌عهده بگیرد و درحالی که مجروح بود، هواپیما را به سلامت در پایگاه بوشهر به زمین می‌نشاند.
جانباز بود ولی کسی نمی دانست
شهید یاسینی با این که چند بار به دلایل مختلف از هواپیما اجکت(خارج شدن اضطراری از هواپیما) داشت و از ناحیه کمر جانباز ۵۵ درصد بود، ولی هیچگاه درد کمر و مسئولیت‌های فراوانی که داشت مانع از پروازهای جنگی او نمی‌شد. به قدری متواضع بود که حتی برادرش خبر نداشت که او جانباز می باشد.
شهید یاسینی عاشق پرواز بود. او با انواع مختلف هواپیما از جمله اف ۴، اف ۵، میگ ۲۹، سوخو ۲۴ و پی ۳ اف پرواز کرد که از این حیث، از خود یک رکورد بجای گذاشت ولی هواپیمای محبوب شهید یاسینی، اف ۴ (فانتوم ) بود.
یاسینی تا زمان شهادت با این‌که به‌عنوان یکی از فرماندهان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی بود و تمام فعالیت‌های ستادی را انجام می‌داد در کنار آن به‌عنوان یکی از استادان خلبان مشغول آموزش دانشجویان خلبانی بود.
مسئولیت‌های شهید
این شهید بزرگوار در طول دوران حیات خود به‌جز این‌که همواره به‌عنوان افسر خلبان کابین جلو اف ۴ خدمت می‌کرد، مسئولیت‌های فروانی هم داشتند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
– فرمانده عملیات پایگاه سوم شکاری همدان
– فرمانده پایگاه‌های شکاری همدان و چابهار از سال های ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵
– افسر هماهنگ‌کننده آموزش خلبانان ایرانی در پاکستان در سال ۱۳۶۴
– فرمانده پایگاه ششم شکاری بوشهر در سال ۱۳۶۷
– فرمانده منطقه هوایی شیراز در سال ۱۳۷۱
– معاون هماهنگ‌کننده و رئیس ستاد نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی از ۱۰/۱۲/۱۳۷۲ تا زمان شهادت
لازم به ذكر است كه پروازهای متعدد جنگی او در نیمه دوم سال ۱۳۵۹ و نیمه اول سال ۱۳۶۰، دو سال ارشدیت برایش به ثبت رسانید و درجه نظامی‌اش از سروانی به سرگردی ارتقاء یافت.
همچنین شهید یاسینی ۷ مورد تشویق در دستور، ۵ مورد ارشدیت جمعی به مدت ۶۰ ماه و اعطاء ۲ مورد نشان درجه ۲ فتح (از دست مقام معظم رهبری) در دوران حضور درخشانش در صحنه‌های سرنوشت‌ساز جنگ تحمیلی دریافت نمودند.
شهادت
در تاریخ ۱۵/۱۲/۷۳ در ساعت ۳۰/۶ صبح هواپیمای جت استار حامل فرماندهان ارشد نیروی هوایی، از تهران به سمت کیش پرواز کرد تا فرماندهان در جلسه شورای هماهنگی نیروی هوایی در کیش شرکت کنند. بعداز ظهر قرار می‌شود که هواپیما قبل از عظیمت به تهران، در پایگاه هوایی اصفهان توقفی کوتاه نماید. بعد از بازدیدی کوتاه از این پایگاه، هواپیما در ساعت ۳۰/۸ شب آماده پرواز به سمت تهران می‌شود و پس از دقایقی هواپیما به پرواز درمی‌آید. ناگهان در ساعت ۴۲/۸ شب از سوی خلبان اعلام می‌شود که به علت بازشدن پنجره کابین خلبان، هواپیما مجبور به فرود اضطراری می‌باشد. لحظاتی بعد هواپیما در حال گردش برای نشستن بر روی باند در ۶۴ کیلومتری جنوب پایگاه اصفهان، سقوط می‌کند و چراغ زندگی سید علیرضا یاسینی برای همیشه خاموش می‌شود و او به درجه رفیع شهادت نائل می‌آید.
ازوی سه فرزند پسر و یک دختر به یادگار مانده ولی یاد و خاطره دلاوری‌ها و رشادت‌هایش، هیچگاه از ذهن مردم ایران و به خصوص پرسنل نیروی هوایی ارتش، پاک نخواهد شد.
شهید یاسینی از نگاه مقام معظم رهبری
مقام معظم رهبری در مراسم این شهید بزرگوار، در وصف او فرمودند: «فقدان بزرگی بود، نه فقط برای شما برای من هم این‌طور بود. ولی خب چاره‌ای نیست باید تحمل کرد. شهید یاسینی مردی مومن بود، پرتلاش بود، صادق بود، صمیمی بود و خود همین‌ها موجب شده بود که به ایشان امیدوار باشم. در این حوادث سخت است که جوهر ما آشکار می‌شود و نیروها و توانایی‌های درونی ما آشکار می‌شود.»
مقام معظم رهبری در جمع خانواده این عزیز نیز فرمودند: «من به شهید یاسنی خیلی امیدوار بودم من همین حالا به ایشان (سرتیپ بقایی فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش) می‌گفتم خیلی به این جوان امید داشتم برای آینده، ولی حالا خداوند متعال این‌جوری مقدر کرده بود، چاره‌ای نیست باید تحمل کرد و این تقدیرات الهی است.»
